Heel vaak krijg ik de vraag: Wat doet een oedeemfysiotherapeut en wat is oedeem.

Meestal leg ik dat uit in Jip en Janneke taal aan de hand van een bad in de badkamer. Daarbij wil ik opmerken dat ik hiermee niet de algemene oedemen bedoel. Deze vallen over het algemeen buiten het werkterrein van de oedeemfysiotherapeut.

Stel je een badkuip in de badkamer voor. Je hebt een badkuip, een kraan, een afvoerputje en een overloop systeem. Nog makkelijker is het te begrijpen met het plaatje erbij.

Normaal gesproken als je de kraan niet al te hard aan zet, kan het afvoerputje het water prima afvoeren. Mocht het toch een beetje te hard gaan, dan is er altijd nog een overloop systeem. Het water zal niet snel over de rand van het bad gaan en de badkamer zal dus niet blank komen te staan.

De waterhuishouding in ons lichaam is globaal te vergelijken met een bad. De slagader is het aanvoerende systeem en te vergelijken met de kraan. De slagader brengt bloed naar de weefsels toe.

Onze aders zijn het afvoerputje, zij zorgen ervoor dat het bloed weer teruggepompt wordt naar het hart. Het lymfesysteem, dat maar relatief weinig vocht vervoert, maar wel hele belangrijke stoffen, is het overloop ventiel. Normaal gesproken zijn aan -en afvoer in balans en is er een ruime overcapaciteit.

Op het moment dat de kraan van het bad te hard wordt opengedraaid moet het afvoerende systeem alle zeilen bijzetten. Soms stijgt het waterpeil in het bad tot kritische hoogte, maar van een waterballet is niet meteen sprake. Het ene systeem kan wat bijspringen voor het andere. Zo is het in ons lichaam ook. Als het adersysteem niet optimaal werkt of het te druk heeft, kan het lymfesysteem wat overnemen. Er is geen enkele reden tot paniek, er ontstaat echt niet meteen wateroverlast. Ons lichaam heeft veel veerkracht om het op te vangen.

Maar als de kraan open staat en het afvoerputje of overloopje zijn verstopt, dan kan het mis gaan. Het waterpeil stijgt en stroomt over de rand de badkamer in. In ons lichaam kun je denken aan het niet goed functioneren van het lymfestelsel of adersysteem. Een operatie, bestralingen, een trombose, ouderdom, en ook stress kunnen de oorzaak zijn.

Maar wat ook kan, is dat de kraan veel te hard open staat en de afvoerende systemen het niet kunnen bolwerken. Dan komt de badkamer ook blank te staan. In dit geval moet je denken aan situaties waarbij ons aanvoerende systeem, de slagader, heel veel bloed naar de weefsels pompt. Dat kan zijn bij extreme warme omgevingstemperaturen, een hete douche of sauna, maar ook bij overbelasting.

Als het water over de rand van het bad de badkamer in stroomt, dan spreken we van oedeem.

In het geval van de badkamer moet er gedweild worden. In het geval van ons lichaam gaan we natuurlijk eerst op zoek naar de oorzaak en dan gaan we kijken hoe het vocht weer afgevoerd kan worden. Dat noemen we oedeemfysiotherapie. Hierbij kun je denken aan lymfdrainage, oefeningen, zwachtelen, tapen, steunkousen en andere compressiemiddelen en ook leefstijladviezen.

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Daarover meer in een volgend blog.

Heb je na aanleiding van deze blog vragen, neem dan contact met me op.